به گزارش مشرق، از سال 1900 که دومین دوره بازیهای المپیک به میزبانی فرانسه برگزار شد و "فریدون میرزا ملکم" یا همان پرنس به نمایندگی از ایران - پرشیا آن زمان - در این بازیها شرکت کرد تا امروز که ورزش جهان در انتظار سیامین دوره این بازیهاست، ایران در 15 دوره بازیهای المپیک حضور داشته است.
اولین حضور رسمی کاروان ورزش ایران در بازیهای المپیک مربوط به بازیهای 1948 لندن میشود. ایران پس از اینکه به عضویت کمیته بینالمللی المپیک درآمد با 38 ورزشکار در این بازیها شرکت کرد و تنها موفق به کسب یک مدال شد. تک مدال ایران در این بازیها توسط محمدجعفر سلماسی در رشته وزنه برداری به دست آمد. او اولین مدالآور ایران در بازیهای المپیک محسوب میشود که با تک مدالش باعث شد کاروان ایران در میان 59 کشور شرکت کننده در رده سی و چهارم قرار بگیرد.
ایران تا زمان برگزاری بیست و یکمین دوره بازیهای المپیک حضور مستمر در این بازیها داشت اما المپیک بیست و دوم که شوروی در مسکو میزبانی آن را برعهده داشت به دلیل اشغال افغانستان که کشور مسلمان و همسایه ایران است، از سوی کشورمان تحریم شد. مسئولان ورزش ایران المپیک بیست و سوم را هم به دلیل حمایتهای آمریکا از عراق که به خاک کشورمان تجاوز کرده بود، تحریم کردند. آمریکا میزبان این بازیها در لس آنجلس بود.
بدین ترتیب ورزش ایران فرصت حضور در دو دوره المپیک را از دست داد اما از المپیک بیست و چهارم شرکت دوباره در این بازیها را از سر گرفت و به صورت متوالی آن را ادامه داد تا امروز که با 54 بازیکن در آستانه حضور در سیامین دوره این رویداد است. البته کاروان 84 نفره ایران در المپیک 1976 کانادا بزرگترین کاروان اعزامی ایران به این بازیها بود. ضمن اینکه بهترین عملکرد کاروان ایران - از نظر مدال آوری - مربوط به المپیک 2000 سیدنی میشود که طی آن کاروان کشورمان صاحب 6 مدال شد.
جدول ادوار مختلف حضور ایران در بازیهای المپیک همراه با تعداد ورزشکاران اعزامی، تعداد مدالهای به دست آمده و جایگاه کسب شده به این شرح است:
اولین طلایی ایران
کمترین تعداد مدال ورزشکاران ایران در بازیهای المپیک به رنگ طلا بوده است. ورزشکاران اعزامی ایران به ادوار مختلف این بازیها تنها 11 بار موفق به کسب مدال طلا شدهاند. اولین مدال طلای المپیکی ایران در چهارمین دوره حضور در این بازیها (با احتساب المپیک 1900 که ایران تنها یک نماینده داشت) توسط امامعلی حبیبی گودرزی به دست آمد. او اولین ورزشکار طلایی ایران در المپیک بود. در همین بازیها و بعد از وی، غلامرضا تختی صاحب مدال طلا شد. هادی ساعی هم در روز پایانی بازیهای المپیک پیشین یازدهمین و آخرین مدال طلای المپیکی ایران را به دست آمد. رضازاده تنها ورزشکار ایران است که دو مدال طلای المپیک در اختیار دارد. مدالآوران طلا در اداوار مختلف بازیهای المپیک به این شرح هستند:
مدال آوران طلای ایران در ادوار مختلف المپیک
امامعلی حبیبی گودرزی و غلامرضا تختی اولین ورزشکاران طلایی ایران در المپیک بودند
جدول مدال آوران نقره بدون تغییر
مدال نقره بازیهای المپیک یک دوره زودتر از مدال طلا از آن ورزشکاران ایران شد. کاروان ایران در المپیک پانزدهم صاحب سه مدال نقره شد و در اکثر ادوار بازیها این مدال را کسب کرد. البته آخرین مدال نقره ایران در المپیک دو دوره پیش و توسط مسعود مصطفی جوکار به دست آمد اما هیچ یک از ورزشکاران ایران در دوره پیشین بازیهای المپیک صاحب مدال نقره نشدند و به همین دلیل جدول مدال آوران نقره طی هشت سال گذشته بدون تغییر مانده است. غلامرضا تختی و عسکری محمدیان تنها ورزشکارانی هستند که دو مدال نقره در اختیار دارند. مدال آوران نقره ایران در ادوار مختلف بازیهای المپیک به این شرح هستند:
مدال آوران نقره در ادوار مختلف المپیک
محمود نامجو و مسعود مصطفی جوکار اولین و آخرین ورزشکاران المپیکی ایران بودند که صاحب مدال نقره شدند (از راست به چپ)
ورزش ایران فقط در یک دوره المپیک مدال برنز نگرفت
ورزش ایران در اولین سالی که به صورت رسمی و در قالب کاروان وارد بازی های المپیک شد، به مدال برنز دست یافت و تا کنون به جز بازیهای 1988 کره جنوبی در تمام ادوار این بازیها حداقل توسط یک ورزشکار صاحب مدال به این رنگ شده است. از همین رو تعداد مدالهای برنز ورزشکاران المپیکی ایران بیشتر از مدالهای طلا و نقره است. در میان ورزشکاران المپیکی ایران، امیررضا خادم تنها ورزشکاری است که صاحب دو مدال برنز شده است. مدال آوران برنز ایران در ادوار مختلف بازیهای المپیک به این شرح هستند:
مدال آوران برنز در ادوار مختلف المپیک
محمد جعفرسلماسی اولین مدال آور ایران در المپیک بود. وی در المپیک 1948 لندن صاحب مدال برنز شد
پرمدال آورترین ورزشکاران ایران در المپیک
ورزش ایران در طول 15 دوره حضور در بازیهای المپیک صاحب 48 مدال شده است که توسط 36 ورزشکار به دست آمده است. محمدجعفر سلماسی در مسابقات وزنه برداری المپیک 1948 لندن اولین مدال المپیکی ورزش ایران را به دست آورد. هادی ساعی هم آخرین ورزشکار مدال آور ایران در این بازیهاست. این تکواندوکار در آخرین روزهای دوره پیشین بازیهای المپیک به مدال طلا دست یافت. در این میان برخی از ورزشکاران ایران بیش از یکبار صاحب مدال شدهاند و از این نظر خاص و ویژه محسوب میشوند.
هادی ساعی و حسین رضا زاده تنها ورزشکارانی هستند که دو مدال طلا المپیک کسب کرده اند.البته ساعی علاوه بر این دو مدال طلا، یک مدال برنز از حضور در این بازیها به دست آورده است. غلامرضا تختی (یک طلا و دو نقره) و محمد نصیری (یک طلا، یک نقره، یک برنز) همراه با هادی ساعی در بین ورزشکاران ایرانی به بیشترین مدال المپیک رسیدهاند، یعنی سه مدال.
البته هستند ورزشکارانی مانند حسین رضازاده (دو طلا)، رسول خادم (یک طلا و یک برنز)، امیر رضا خادم (دو برنز)، رسول خادم (یک طلا و یک برنز)، محمود نامجو (یک نقره و یک برنز) و عسکری محمدیان (دو نقره) که دو بار موفق به مدالآوری در المپیک شدهاند. در این میان محمد نصیری، وزنه بردار کشورمان تنها المپیکی ایران است که صاحب مدال المپیک در هر سه رنگ شده است.
تنها رشتههای مدالآور
کشتی (آزاد و فرنگی)، وزنه برداری و تکواندو تنها رشتههایی هستند که کاروان ورزش ایران توسط ورزشکاران آنها در ادوار مختلف صاحب مدال المپیک شده است. در این میان سهم کشتی گیران در ثبت مدالهای المپیکی ورزش ایران بیشتر از دو رشته دیگر است. تاکنون 27 کشتی گیر ایران صاحب 32 مدال مدال المپیک (پنج طلا، 12 نقره و 15 برنز) شدهاند. در این میان سهم وزنه برداران هم 12 مدال (چهار طلا، سه نقره و پنج برنز) است که توسط هشت ورزشکار به دست آمده است. تکواندو هم توسط سه ورزشکارش دو مدال طلا و دو مدال برنز المپیک را به نام خود ثبت کرده است.